In de Gaona Gatvé stond de poort van het zogenaamde kleine ghetto dat in september 1941 door de Duitsers werd afgebakend.  9000 tot 11000 joden werden hier bijeen gedreven en in de eerste zes weken van hun verblijf omgebracht.  In nr 6 is de Oostenrijkse ambassade.  Tot 1941 was hier het gebedshuis voor de joodse gemeenschap.  Op nr 26 ziet u rechts een grote kleuterschool uit het Sovjet-tijdperk.  Precies op deze plaats stond de grote synagoge uit 1635 die plaats bood aan 3000 gelovigen.  Er waren meer dan 18 thorarollen opgeborgen.  De Russen sloopten deze synagoge.  Rechts van de huidige kleuterschool staat de gedenkplaat voor de Gaon (Eljah ben Shlomo Zalman) 1720-1797.  Hij was de bekendste Talmoedgeleerdeen maakte Vilnius tot het centrum van de Joodse spiritualiteit.

Vokieciu Gatvé is de Duitse straat en één van de oudste straten van Vilnius.  Ten westen daarvan tot aan Pylimo Gatvé strekt het grote ghetto zich uit op dezelfde dag gevormd als het kleine ghetto en op 23 of 24 september 1943 vernietigd.  29000 joden woonden hier gescheiden van de rest van de stadsbevolking.  In het roze huis op de hoek van de Traku Gatvé was de redactie gevestigd van Der Tog, één van de vijf Joodse dagbladen.  Op de hoek van Rudninku Gatvé staat het moderne gebouw van het Centrum voor Moderne Kunst.  Achter het oude stadhuis aan de Arkliu Gatvé staan het Poppentheater en het Jonge Theater.  Waar zich de foyer van het Jonge Theater bevindt, was vroeger het ghettotheater.  Een gedenksteen herinnert hieraan.

In de Rudninku Gatvé kwam vroeger op nr 8 de Jodenraad bijeen die verantwoordelijk was voor de dagdagelijkse gang van zaken in het ghetto. Nummer 18 bevat plattegronden van beide ghetto’s.

Op de Pylimo Gatvé bevindt zich de enige  synagoge van de stad.  Van de indertijd 105 synagogen die in Vilnius stonden werd deze in 1903 in Moorse stijl gebouwd.  Het draagt de inscriptie “Het Godshuis is een heiligdom van alle volkeren”.  Tegenwoordig is de synagoge het gebedshuis van de kleine joodse gemeenschap.

                                                     

Het Joods Museum bevindt zich verderop.  Hier krijgt je informatie over de joodse geschiedenis.  In het groene houten huis wordt het lot van de joodse bevolking tijdens de holocaust uitgelegd.  Wisseltentoonstellingen worden hier gehouden. Er is ook een uitstekend aanbod over de Joodse Verlichting waarbij Vilnius ooit in het middelpunt stond.

Even verderop voorbij het Joods Museum staat het Frank Zappa (1940-1993) monument.  Hij komt niet uit Vilnius maar toch is er in 1995 een monument opgericht voor hem door een groep onafhankelijke kunstenaars, een daad die in het teken van de vrijheid staat.

 

(Op de fotopagina kunt u nog andere foto’s bekijken van Vilnius)

Over de auteur

Scroll naar boven