Bijna 1000 jaar geleden bouwde de familie Eltz op de huidige plaats voor het eerst een woning waarna in de loop der jaren drie afzonderlijke takken van de familie Eltz hun huizen bouwden in het kasteelcomplex (de familie Rübenach, de familie Rodendorf en de familie Kempenich).
Het Rübenach-huis werd voltooid in 1472, de twee Rodendorf-huizen in 1540 en het Kempenich-huis werd in 1615 gebouwd op de plaats waar de hal zich oorspronkelijk bevond.
Tegenwoordig is kasteel Eltz eigenkom van graaf Karl van de Golden Lion-tak van de familie (de anderen zijn de Silver Lion en de Buffalo Horns) die sinds 1815 het exclusieve eigendom van het complex heeft behouden.
Het kasteel is gedurende zijn geschiedenis intact gebleven en niet omwille van zijn ligging maar voornamelijk door de brede politieke en sociale banden van de familie Eltz. Ongeacht wat er gebeurde in de regio wist de familie zich telkens te beschermen door hun sociale en politieke invloed aan te wenden.
Het Rübenach-huis met zijn 8 verdiepingen werd in 1472 voltooid door Wilhelm von Eltz en zijn vrouw Katarina. In het Rübenach-huis zijn de volgende kamers geopend voor bezichtiging:
– Het arsenaal: deze is vandaag de dag gehuisvest in de inkomhal van het Rubenach-huis. De helmen en malien aan de westelijke muur dateren uit de 15de en 16de eeuw. Daaronder staan voorbeelden van de oudste vormen van vuurwapens onder andere een haakbus. Aan de linkerkant van de kamer is een set pijlachtige bouten tentoongesteld die werden gebruikt tijdens de belegering van het kasteel in 1333. Deze bouten werden omwikkeld met vlas en teer en werden vervolgens in brand gestoken voor ze over de kasteelmuren werden geschoten. Op de noordmuur is een verzameling te vinden van lucifer- en vuursteensloten, hellebaarden, hak-en stootwapens. De verzameling oosterse wapens dateert uit de 17de en 18de eeuw.
– De lagere hal: deze geeft een beeld van een woonkamer van een rijke edelman in de 15de eeuw. De gigantische eiken balken zijn origineel net als de schouw en de muren waren bedekt met Vlaamse wandtapijten uit de 16de eeuw met daarop exotische wezens. De ramen in deze kamer werden in de 19de eeuw vervangen volgens de 15de-eeuwse werkwijze. Gesmolten glas werd samengedrukt en gekoeld waardoor het spoor van de afgebroken glazen buis zichtbaar bleef in het midden.
In deze hal zijn ook vele schilderijen te vinden die meestal op eikenhout zijn geschilderd in plaats van op canvas. Onder andere een werk van de 16de-eeuwse kunstenaar Lucas Cranach de Oude (Maagd en Kind) en het schilderij van de “Kruisiging” dat zich tussen de ramen bevindt zijn hier terug te vinden. Wie goed kijkt ziet op de schildering “Kruisiging” een ridder wiens dij een kleine kroon draag en het opschrift “Elz”.
– De bovenste hal: deze kamer was vele eeuwen lang de hoofdslaapkamer van het huis. Het bed, opgetrokken op verschillende trappen en omgeven door gordijnen, werd gebouwd tussen 1520. De 15de-eeuwse muurschilderingen en het geschilderde plafond weerspiegelen de oosterse invloed die zich na de kruistochten in Europa verspreidde. Deze schilderingen zijn zo goed bewaard gebleven doordat ze in de 16de eeuw werden witgekalkt en 300 jaar lang niet werden herontdekt. In de erker staat een kleine kapel die Hugo von Eltz opdroeg aan de Maagd Maria ter nagedachtenis van zijn ouders Wilhelm en Katarina wiens portretten zich bevinden in de 16de-eeuwse glas-in-loodramen. Een ander opvallend element in de kamer is de ingebouwde 15de-eeuwse toilet die werd doorgespoeld met regenwater dat van het dak werd opgevangen.
Het Rodendorf-huis met 10 verdiepingen werd in 1470 opgericht door Phillip von Eltz. In het Rodendorf-huis zijn de volgende kamers open voor bezichtiging:
– De kiezerskamer: de enorme invloedrijke kiezers waren de 7 Duitse prinsen die de macht hadden om de Romeinse keizer te kiezen die ook de Duitse koning zou worden. Twee leden van de familie Eltz bekleedden de functie van kiezer: Jacob III de aartsbisschop van Trier en Philip Karl de aartsbisschop van Mainz. Opvallend in deze kamer zijn de rococostoelen uit het midden van de 18de eeuw en het wandtapijt uit Brussel uit het einde van de 17de eeuw.
– De grote zaal: deze raadzaal is de grootste zaal uit het kasteelcomplex. Het masker van de nar onder de dwarsbalk geeft aan dat iedereen in de kamer de vrijheid van meningsuiting heeft. De roos, ingehouden in de latei, geeft aan dat niets wat in de raad gezegd werd, mocht herhaald worden buiten de muren van de raadzaal. De raadzaal is ook versierd met wapens en drie prachtige harnassen die zo zwaar zijn dat de drager ervan zijn paard niet kon beklimmen zonder hulp. Ook de geldkisten met hun ingewikkelde sloten en de miniatuurkanonnen zijn bezienswaardig.
– De engelenkamer: deze kamer is ingericht als jachtkamer met trofeeën en een verzameling jachtwapens uit de 18de en de 19de eeuw.
– De Wamboldtkamer: deze kamer heeft de inrichting van een 18de-eeuwse kamer voor huisvrouwen met een persmachine voor de was, een spinnenwiel en een haspel voor draad of wol.
– Kamer van de gravin: dit is één van de vele slaapkamers in het kasteel. Oorspronkelijk had het plafond open houtwerk maar dit werd in de 17de eeuw gekalkt om brandgevaar te verminderen en het schoonmaken ervan te vergemakkelijken. Het bed is een zeldzaamheid en is het oudste beschilderde renaissance-bed in heel Duitsland. Er zijn twee tekenen die erop wijzen dat deze kamer ook bedoeld was voor kinderen: de kleine trap naast het bed die van deze naar een andere slaapkamer leidt en de raamlijst waar een tweede richel werd ingebouwd.
– De vlaggenkamer: deze zaal is een feestzaal. Het opvallendste kenmerk van de kamer zijn de prachtige gewelven. De bakstenen tegels van de gevlagde vloer werden gebakken in 1490. De kleurrijke kachel is een 19de-eeuwse kopie van een 16de-eeuwse Neurenberg.
– De Rodendorf-keuken: deze keuken is ingebouwd in 1500 en ziet er vandaag de dag nog vrijwel hetzelfde uit als ruim 500 jaar geleden. De broodoven is gemaakt van tufsteen, een zachte vulkanische steen. De oven werd warm gestookt met hout waarna de assen werden verwijderd en het brooddeeg rechtstreeks op de stenen, die de warmte lang vast hielden, werd gebakken.
Na de bezichtiging van deze kamers kunt u het arsenaal en de schatkamer nog bezoeken.
Bronvermelding: informatiebrochure van Burg Eltz.
(Op de fotopagina kunt u nog andere foto’s bekijken van Duitsland)