In het hart van het Casco Viejo ligt de Catedral de Santiago die zich bovendien bevindt op de pelgrimsroute naar Santiago de Compostalla.
De kathedraal werd gebouwd tussen de 14de eeuw en het begin van de 16de eeuw in gotische stijl.
De façade en de toren zijn echter het resultaat van een grondige reconstructie in de 19de eeuw en zijn daarom gebouwd in neogotische stijl.
Oorspronkelijk stonden op de plaats waar de kathedraal nu staat twee anderen gebouwen waarvan het laatste gebouw in 1374 werd verwoest door een grote brand waarna werd begonnen met de bouw van de huidige kathedraal … werkzaamheden die maar liefst vijf eeuwen in beslag zouden nemen.
Aan het begin van de 14de eeuw werd begonnen met de bouw van de kerk, het klooster, het portiek, de sacristie en de torengevel en dit in verschillende fasen in gotische stijl.
Tegen het midden van de 15de eeuw waren de lichtbeuken en de kooromgang met vijf centrale kapellen voltooid.
In de tweede helft van de 15de eeuw werd begonnen aan de andere kapellen in de apsis en tegen de 16de eeuw werd begonnen aan de zijkapellen van het schip, het klooster en de Portal del Angel.
Richting het einde van de 16de eeuw werd de sacristie verder gebouwd alsook de grote buitenportiek beiden in renaissancestijl en werd het grote altaarstuk toegevoegd dat vermoedelijk werd gemaakt door de Frans-Vlaamse Guiot de Beaugrants tussen 1533 en 1543.
In de tweede helft van de 19de eeuw werden de muren en de gewelven afgebroken en de sacristie herbouwd en in de jaren 1880 werd de hele façade vernieuwd alsook de toren en de torenspits en dit in neogotische stijl.
In het eerste deel van de 20ste eeuw werd het klooster gerestaureerd.
De verwoestende overstroming van 1983 zorgde ervoor dat zowel de buitenkant van de kathedraal als het interieur dienden te worden schoongemaakt en gerestaureerd. Deze werken duurden tot het jaar 2000.
De kathedraal heeft drie toegangsdeuren: de Portada del Portico aan de zuidzijde, de Portal del Angel waar pelgrims traditioneel naar binnen gingen en die naar het kloosterhof leidt daterend uit de 16de eeuw en gerestaureerd aan het einde van de 20ste eeuw en de hoofdingang aan de Plaza de Catedral.
De hoofdingang is een spitsvormige deuropening bestaande uit vier archivolten met plantaardige decoraties met aan de zijkanten de sculpturen van Sint Peter en Sint Paul. Daarboven bevinden zich het roosvenster, de Sint-Jacobsschelp en het Kruis van Santiago.
De huidige toren, 64 meter hoog, is ontworpen door architect Severino de Achucarro en werd in 1891 voltooid. De klokkentoren huist 11 klokken gegoten in 1890, 1895 en 1916.
De kathedraal heeft een Latijns kruis als plattegrond (51,5 meter lang en 22,3 meter breed) met een schip (22,5 meter hoog in de hoofdbeuk) met twee lagere zijbeuken en maar liefst vijftien zijkapellen.
Volgende bezienswaardigheden zijn te vinden in het interieur van de kerk:
-De lichtbeuken lopen vrijwel helemaal rondom de zijkanten en de glas-in-loodramen zijn gemaakt in de tweede helft van de 19de eeuw en verdeeld in 17 ramen en drie roosvensters. Alleen de glas-in-loodramen aan het hoofdeinde hebben een figuratieve voorstelling. De Drie-Eenheid in het midden en twee paar apostelen aan weerszijden.
-De hoofdkapel, gerenoveerd in het jaar 2000, bestaat uit het altaar, de bisschopsstoel, aan de weerszijde het koorgestoelte en een laatgotisch Christusbeeld uit ongeveer 1515. De altaartafel met een cirkelvormig ontwerp wordt ondersteund door twaalf kolommen die de apostelen symboliseren.
-De vijftien zijkapellen in de kathedraal:
De doopkapel: deze bevat een doopvont uit rood marmer gewonnen uit de steengroeven van Ereno en gemaakt in het midden van de 18de eeuw (ongeveer 1746). Ook staat er een beeld in deze kapel van San Juan Bautista vermoedelijk uit 1300. Daarnaast is er ook een bisschopszetel te vinden gemaakt in neogotische stijl uit het einde van de 19de eeuw.
De Kapel van de Virgen de Pilar: deze kapel werd ingewijd in 1725. Het beeld van de Maagd werd gemaakt in het midden van de 16de eeuw door het Frans-Vlaamse atelier van Guiot de Beaugrants en werd geplaatst op een barok altaarstuk gemaakt rond 1760.
De kapel van San Anton: het beeld van de heilige in deze kapel is een beeldhouwwerk uit het einde van de 15de eeuw. De heilige heeft in zijn linkerhand een boek en aan zijn voeten zijn een varkentje te zien en vlammen (het vuur van San Anton). Ook is er in deze kapel een tombe van de familie Arbieto. het liggende paar heeft twee honden aan hun voeten als een symbool van trouw.
De kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Begona: deze kapel bevat een gotische tombe van het paar Arana-Basurto (kooplieden uit Bilbao) uit de late middeleeuwen. Ook staat er een altaarstuk uit vermoedelijk 1700 met laatgotisch snijwerk van de Magdalena uit de 16de eeuw en in de centrale nis het beeld van de Maagd van Begona uit de 20ste eeuw.
De kapel van Sint Lucia: in deze kapel bevindt zich een beeld uit 1545 met de palm en een dienblad met ogen die de heilige er volgens de verhalen als martelaar zelf heeft uitgerukt.
De kapel van San Diego de Alcala: hier staat een beeld van San Diego uitgevoerd in barokstijl uit 1740. Het altaarstuk toont wijnstokken, overdadig gebladerte en zuilen. Bovenaan is een doek te zien met daarop een scène uit het leven van Santa Teresa.
De Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Barmhartigheid: in deze kapel staat “La Piedad” uit het jaar 1642 gemaakt door beeldhouwer Antonio de Alloytiz. Er zijn ook drie grafstenen te zien waarvan twee liggende figuren zijn en waarvan de derde de deugden geloof, hoop en naastenliefde toont.
Tabernakelkapel: hier bevindt zich de tabernakel gemaakt uit zandsteen uit de 15de eeuw. Het deurtje is gemaakt van smeedijzer met aan elke zijde een engel. Eén engel draagt een snaarinstrument en de andere een kruis. De voet van de tabernakel bestaat uit vijf gotische gebeeldhouwde zuiltjes.
De Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans: in het barokke 18de-eeuwse altaarstuk staat een beeldhouwwerk uit het midden van de 18de eeuw van de Virgen del Rosario. Het olieverfschilderij bovenaan toont Domingo de Guzman, stichter van de Dominicaanse orde.
De Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Remedies: met stukken uit het voorgaande in 1641 afgebrande altaarstuk werd dit nieuwe altaar/reliekschrijn gemaakt in 1740. Een beeld van de Maagd uit 1660 en een gravure van San Ramon Nonato uit de 18de eeuw staan in het altaarstuk. Bovenaan staat het beeld van de Maagd van La Merced. In deze kapel staat ook de “Ark van Relieken” waarin relieken van verschillende heiligen zijn ondergebracht.
De Kapel van San José: in deze kapel bevindt zich een modern beeld van San José. Daarnaast is de kapel ook bestemd als begraafplaats voor de stoffelijke resten van bisschoppen.
De Kapel van de Virgen del Carmen: in deze kapel bevindt zich een graf in laatgotische stijl met daarin een beeld van de Maagd Maria mogelijks uit het einde van de 15de eeuw.
De Kapel van San Serafin: dit is de kleinste kapel van de kathedraal met aan de ene kant een laatgotische tombe en aan de andere kant een afbeelding van San Serafin uit ongeveer 1840.
De Kapel van Montserrat: deze kapel is gewijd aan de Maagd van Montserrat met een altaarstuk van rond 1700 met een reproductie van de Maagd van Begona uit 1960, een beeld van Santa Maria Magdalena met parfumpot mogelijks uit de vroege 16de eeuw, een barokdoek van Onze-Lieve-Vrouw van Begona en een tombe van de familie Arana-Basurto.
Kapel van de Christus van Liefde: deze kapel heeft een neogotisch altaarstuk uit de 20ste eeuw met reliëfs van de vier evangelisten en een beeld van de Christus van Liefde uit ongeveer 1543 gemaakt door Guiot de Beaugrants.
-De sacristie: deze werd in de 15de eeuw gebouwd en wederom verbouwd in de 19de eeuw. In de sacristie wordt liturgische kledij bewaard, kelken, wierookvaten,… Op de sokkels aan de muren zijn de heilige vaders afgebeeld (Sint Augustinus, Sint Ambrosius, Sint Hiëronymus en Sint Gregorius de Grote). De Christus aan het kruis is uit het begin van de 16de eeuw en het olieverfschilderij met de Onbevlekte Ontvangenis uit de 18de eeuw.
-Het klooster: dit werd gebouwd aan het begin van de 16de eeuw en tussen 1924 en 1931 bijna volledig gerenoveerd door architect Manuel Galindez. De gangen zijn 24 meter lang en 4 meter breed. Doorheen de kloostergang zijn verschillende stukken grafstenen te vinden stammende uit het einde van de 16de eeuw tot 1957.
(Op de fotopagina kunt u nog andere foto’s bekijken van Bilbao)
