Het klooster Santa Maria de Alcobaça is een cisterciënzerklooster uit de 12de eeuw, nauw verbonden met het Portugese koningshuis en de strijd om de Moren terug te drijven.
De eerste koning van Portugal, Alfons I, beloofde een klooster te stichten voor Bernardus van Clairvaux, als de verovering van Santarém op de Moren zou lukken.  Zo geschiedde en in 1178 werd begonnen met de bouw van het klooster.  De eerste gebouwen werden door de Moren verwoest waarna het werk begin 13de eeuw werd hervat.  Uiteindelijk werd de kerk in 1253 voltooid.
Het bouwpatroon van de abdij is dat van de modelabdij van Clairvaux. De twee baroktorens aan de hoofdingang werden later toegevoegd maar het roosvenster en het portaal zijn nog origineel.  Het middenschip is met zijn 106 meter bijzonder groot en in de dwarsbeuk staan de graftombes van Peter I en Inês de Castro.
Inês de Castro werd door Alfons IV verbannen om haar uit de buurt te houden van zijn zoon, Peter I, die getrouwd was met Constanza van Castilië maar verliefd werd op Inês.  Na de dood van Constanza verhuisde Inês naar Coimbra en nam daar met Peter I en haar kinderen haar intrek in het klooster.  Om te voorkomen dat er aanspraak gemaakt zou worden op de troon liet Alfons IV Inês in 1355 vermoorden. Twee jaar na deze feiten volgde Peter I zijn vader op als koning, strafte de moordenaars van Inês en liet in 1361 haar stoffelijk overschot opgraven.  De legende vertelt dat hij haar liet kleden in een purperen mantel, de kroon zou hebben opgezet en Portugese edelen dwong om de hand te kussen van de dode koningin.  Peter I plaatste haar tombe in de abdijkerk.  Zelf werd hij later begraven in de andere tombe.  De twee geliefden liggen naar elkaar gekeerd zodat ze elkaar op de dag van de verrijzenis in de ogen konden kijken.
De graftombe van Inês wordt door zes engelen gedragen op een sarcofaag met een fries waarop de wapens staan afgebeeld van het Portugese koningshuis en de familie Castro.  De zijkanten beelden scènes uit het leven van Christus uit, er is aan het hoofdeinde de kruisiging te zien met Maria aan de voet van het kruis en aan het voeteinde vind je een voorstelling van het Laatste Oordeel.
De sarcofaag van Peter I is aan beide kanten versierd met scènes uit het leven van Bartholomeus, de patroonheilige van de koning.  Aan het hoofdeinde vind je een rozet die het “Rad van Fortuin” laat zien en aan het voeteinde worden de laatste uren van de vorst getoond.
In de abdijgebouwen vind je het “Claustro do Silêncio” uit het begin van de 14de eeuw.  De verdieping werd in de 16de eeuw toegevoegd.
Er is een kapittelzaal, een dormitorium, een keuken die 18 meter hoog is en waar een paar enorme schouwen staan, een refter, een lavatorium met een wasbekken uit de 17de eeuw en de “Salo dos Reis”. Â Dit is de koningszaal uit de 18de eeuw met azulejos die de stichting van de abdij laten zien omgeven door de koningen van Portugal.
(Op de fotopagina kunt u nog andere foto’s bekijken van Portugal)