In 1290 werd de Universidade de Coimbra gesticht en is daarmee één van de oudste universiteiten van Europa.  Koning Dinis stichtte de universiteit onder de naam “Algemene Studies”.  In de loop der jaren was de universiteit dan weer gevestigd in Coimbra, dan weer in Lissabon. In 1537 vestigde de universiteit zich definitief in Coimbra dankzij koning Johan III die het onderbracht in het voormalige koninklijke paleis.  Het pand werd in 1597 uiteindelijk overgekocht van Filips II van Spanje die toen regeerde en dit door de universiteit zelf.
Tot de 18de eeuw kon aan de universiteit rechten worden gestudeerd, medicijnen en theologie tot Markies de Pombal het onderwijssysteem veranderde en nieuwe studies toevoegde.  Tegenwoordig zijn er aan de universiteit zeven faculteiten: letteren, medicijnen, rechten, wetenschap en technologie, farmacie, economie, psychologie en onderwijskunde.
Studenten van de universiteit herken je aan de traditionele zwarte cape die ze nog steeds dragen.

Een bezoek aan de universiteit brengt je langs de volgende bezienswaardige plaatsen

– Porto Férrea: deze werd gebouwd in de 17de eeuw en dankt zijn naam aan de ijzeren poort binnenin.  Aan beide zijden bovenaan prijkt het vrouwelijke figuur van de wijsheid en ook de twee koningen (koning Dinis en koning Johan III)  die de geschiedenis van de universiteit markeerden zijn vertegenwoordigd aan elke kant van de façade.  Aan de zijwanden zijn de toenmalige studierichtingen uitgebeeld (rechten en medicijnen aan de buitenzijde en theologie aan de binnenzijde).  Voor de Porto Férrea ligt het 19de-eeuwse universiteitsinsigne gemaakt met straatkeien.  Een Romeinse godin wordt afgebeeld, gekroond en met een open boek in de linkerhand en de scepter en het armillarium in de rechterhand.

– Via Latina: dit is een galerij met aan de voorkant een zuilengalerij, trap en sculpturen gebouwd in de 18de eeuw (1772-1777) tijdens de hervormingen van Markies de Pombal.  Deze galerij kreeg een Latijnse naam gezien dit jarenlang de voertaal was in de universiteit.

– Ceremonial Hall: in deze hal worden de meeste officiële aangelegenheden gehouden zoals de inhuldiging van de rector, de opening van het academiejaar en ook de mondelinge examens betreffende doctoraatsstudies vinden plaats in deze hal die uit 1655 stamt.  De wanden zijn versierd met portretten van Portugese vorsten.

– The tower: deze toren uit 1728-1733 werd ontworpen door Antonio Canevari en verving de vroegere toren uit de jaren 1600.  De klokken die “de geit” worden genoemd, luiden telkens rituele momenten op de universiteit in.

– Het standbeeld van koning Johan III werd op het binnenplein in 1950 opgericht als eerbetoon.

– Portal of St Michael’s and Chapel of St Michael’s: deze poort in manuelstijl wordt begrensd door twee pilaren met zeesymbolen en werd gebouwd rond 1517-1522.  Het koninklijke wapen in het midden wordt onder andere geflankeerd door het Christuskruis en een armillarium waardoor het vermoedelijk het werk is van koning Emanuel.  Binnen in de kapel bevindt zich een schitterend orgel dat in 1733 werd gebouwd door Friar Manuel Gomes.  Het bestaat uit 2000 pijpen en is met bladgoud versierd.  Bij speciale aangelegenheden wordt dit orgel nog steeds gebruikt.

– Academic prison: deze gevangenis werd in 1593 gebouwd onder de Ceremoniële Hal maar werd in 1733 verhuisd naar een ruimte onder de bibliotheek.  Tot 1832 werden deze cellen gebruikt als straf voor studenten die zich misdroegen.

– Het absolute hoogtepunt van de universiteit is echter de “Biblioteca Joanina” gebouwd tussen 1719 en 1727 door Johan V.  De poort werd pas rond 1920 gebouwd geflankeerd door twee zuilen.  Het koninklijke wapenschild verhaalt in Latijnse letters “Dit is het huis dat Coimbra doneerde aan de boeken, zodat ze bibliotheek haar voorzijde moge kronen”.

Op 72 schabben over de twee verdiepingen staan ongeveer 30.000 boeken en 5000 manuscripten naar vakgebied gerangschikt.  Ladders zijn bevestigd om de bovenste schabben te kunnen bereiken.  De boeken zijn tevens verdeeld over drie grote zalen ingericht met hout en verguld snijwerk.  Vergulde Chinese motieven zijn geschilderd op groen, rood en goud lakwerk en dit in elke zaal in een andere kleur.
Drie plafondschilderingen sieren de zalen.  Een bij de ingang die de bibliotheek zelf uitbeeldt en waarvan de vier vrouwelijke figuren de vier continenten symboliseren (Europa, Afrika, Azië en Amerika) die een openheid suggereren in de wijsheid komende uit alle delen van de wereld. In de eerste zaal wordt de universiteit afgebeeld omgeven door de vier attributen die nodig zijn om het doel van de universiteit te beoefenen: eer, reputatie, fortuin en deugd.  In de tweede zaal wordt de universiteit afgebeeld als de synthese van universitaire kennis.  Aan het einde van de bibliotheek wordt koning Johan V afgebeeld.  Een kunstwerk vermoedelijk uit 1725.

Een kolonie vleermuizen bewoont de bibliotheek en zorgt ervoor dat de boeken veilig zijn voor motten en andere insecten.

(Op de fotopagina kunt u nog andere foto’s bekijken van Portugal)

Over de auteur

Scroll naar boven