Op de Burchtheuvel vind je verschillende bezienswaardigheden. Er is de Siklo die je tot aan de Burchttuin brengt, het Burchtpaleis (Budavà ri Palota), de Matthiasfontein, de Paardenhoeder en de Leeuwenpoort, er is de Matthiaskerk (Matyàs Templom) en het Vissersbastion (Hà là szbà stya).
De Siklo is de tandradlift waarmee je de steile wandeling naar de Burchtheuvel kan overbruggen. Het 100 meter lange traject heeft een hellingsgraad van 48 graden. De Siklo werd oorspronkelijk aangelegd om de ambtenaren van de koning vanuit de stad makkelijker toegang tot de ministeries te geven die op de heuvel gevestigd waren. Eens boven sta je bij de uitgang van de Burchttuin waar de Hongaarse mythologische vogel Turul met zwaard boven aan de heuvelhelling waakt.
Het Burchtpaleis is een gebouw met een façade van meer dan 300 meter en de opvallende hoge koepel is van overal in Boedapest te zien. De oorsprong van het paleis gaat terug tot midden de 13de eeuw toen koning Béla IV de opdracht gaf een burcht alsmede een stad te bouwen voor de bewoners van Pest na de verwoestende inval van de Tartaren. Het werd al snel de koninklijke residentie door haar gunstige ligging. Onder koning Matthias werd de burcht een centrum van kunst en wetenschap tot in 1541 Buda werd veroverd door de Turken. Nadien verbleef er geen vorst meer in het paleis. Toen in 1686 de Habsburgers het paleis innamen, lag het in puin. Sinds de 18de eeuw volgde de wederopbouw onder Maria Theresia en tegen het einde van de 19de eeuw kreeg het paleis zijn huidige vorm.
Tijdens de gevechten in de tweede wereldoorlog werd het paleis weer verwoest maar ontdekten archeologen de middeleeuwse burcht onder het puin. De werkzaamheden voor heropbouw duurden tot in 1970 en de burcht is voor het grootste gedeelte in zijn oude glorie hersteld. Het paleis is nu als museum ingericht. Vier vleugels van het paleis maken deel uit van de Hongaarse Nationale Galerie (Magyar Nemzeti Galérià ) waar werk van de grote Hongaarse kunstenaars uit de 19de-20ste eeuw wordt getoond.
De monumentale Matthiasfontein kijkt uit over een binnenplein van het Burchtpaleis. Ze is gebouwd tegen een muur, wordt omlijst door corinthische zuilen en toont een jachttafereel. Bovenaan staat de bronzen figuur van koning Matthias die een kruisboog vasthoudt en trots bij een geveld hert staat. Aan zijn voeten net voor een kleine waterval zijn drie jachthonden, zijn jachtopziener en zijn schildknaap afgebeeld. Aan de linkerkant, onderaan voor de zuilen, zit de figuur van Galeotto Marzio, de Italiaanse hofschrijver die het verhaal van Ilonka (een mooi boerenmeisje dat verliefd werd op koning Matthias zonder te weten wie hij was) voor het eerst op papier neerschreef. De geschiedschrijver wordt door zijn hond vergezeld en houdt een valk op zijn arm. Aan de andere kant staat Ilonka die een jong hert lijkt te voederen. De fontein is ontworpen door Alajos Strobl.
Enkele meters verderop staat de sculptuur “Paardenhoeder” , die
in 1901 werd ontworpen door Gyorgy Vastgah, van een man die een onstuimig paard in bedwang probeert te houden.
Rechts van de Matthiasfontein is de Leeuwenpoort die je naar de binnenplaats van het Burchtpaleis voert. Rechts is de ingang van de Széchényi-Nationale Bibliotheek en aan de achterkant van de binnenplaats is in de zuidvleugel het Historisch Museum van Boedapest (Budapesti Torténeti Muzeum) gevestigd.
De belangrijkste bezienswaardigheid van de Burchtwijk is de Matthiaskerk. De oorspronkelijke Onze-Lieve-Vrouwekerk werd in 1255 onder koning Béla IV voltooid en in de 14de en 15de eeuw regelmatig uitgebreid. Koning Matthias liet zich hier in 1461 in de echt verbinden en na de dood van zijn eerste echtgenote huwde hij nogmaals in deze kerk in 1467. Daarmee kwam de kerk in hoog aanzien te staan.
Onder de Turken, vanaf 1541, werd de kerk veranderd in een moskee waarbij het interieur en de fresco’s werden verwoest. Bij de herovering van Boeda door de Habsburgse legers (1686) leed de kerk opnieuw ernstige schade. In het begin van de 18de eeuw vonden herstelwerkzaamheden plaats en kwam de kerk in handen van de jezuïeten en werd ze in het einde van de 18de eeuw een parochiekerk.
Op 8 juni 1867 beleefde de kerk misschien wel zijn belangrijkste moment toen keizer Frans Jozef en keizerin Elisabeth (Sissi) hier in het kader van het Oostenrijks-Hongaars compromis met de Stefanuskroon tot koning en koningin van Hongarije werden gekroond. In deze euforie kreeg in 1873 Frigyes Schulek opdracht de kerk een nieuwere vorm te geven waarvan het resultaat nu te bewonderen valt. De kerk werd ook pas dan naar koning Matthias vernoemd.
De 80 meter hoge achthoekige gotische klokkentoren en de kleinere Béla-toren zijn bedekt met een kleurrijk geglazuurd dak van majolicategels. Ter hoogte van de derde verdieping is het Hongaarse wapen gecombineerd met het familiewapen van koning Matthias te zien. Tussen beide torens bevindt zich een neogotische geveldriehoek en een opvallend rozetraam. Boven op het dak bevindt zich het “naamdier” van koning Matthias (de raaf). Het Mariaportaal met taferelen uit Maria’s leven, is de grote ingang van de kerk.
In het interieur vallen de fraaie beschilderingen aan het plafond op, de gotische zuilen, het opvallende oratorium, de gebrandschilderde ramen die Hongaarse heiligen voorstellen, de crypte en de schatkamer. De Stefanuskroon en andere koninklijke insignes zijn replica’s. De originelen bevinden zich nu in het parlement.
In de Matthiaskerk worden regelmatig orgelconcerten gegeven.
Toen Frigyes Schulek de “nieuwe” Matthiaskerk voltooide, werd hij nadien door het stadsbestuur belast met de bouw van het bastion en dit omwille van het duizendjarig jubileum van de vestiging van de Magyaren op de Pannonische vlakte. Schulek bouwde daarop het speels-romantische Vissersbastion. De zeven witte torens staan symbool voor de zeven Magyaarse stammen die zich ooit in deze omgeving gevestigd hebben. De naam van het bastion verwijst naar de vissers die ooit dit deel van de burcht moesten verdedigen. ’s Avonds is het bastion sprookjesachtig verlicht en heb je bovendien een prachtig uitzicht op de Donau en het parlement.
(Op de fotopagina kunt u nog andere foto’s bekijken van Hongarije)